WAT BEDOEL JE NU EIGENLIJK ÉCHT?
een omgangskader voor onbegrepen en moeilijk hanteerbaar gedrag van ouderen
Voorafgaand:
“Probleemgedrag” is een verzamelterm voor alle gedrag van de cliënt dat deze cliënt zélf of diens omgeving als moeilijk hanteerbaar ervaart.
Probleemgedrag wordt ook wel onbegrepen gedrag genoemd. Men spreekt ook van “ouderen met gedragsproblemen”.
Het is gedrag waar anderen (een naaste, een professional, een vrijwilliger ) moeite mee hebben. Je kan daarbij denken aan boosheid, verwardheid, of juist heel teruggetrokken zijn.
Er wordt hierbij geen onderscheid gemaakt in termen van oorzaak of etiologie van het gedrag. Het betreft gedrag “zoals het voorkomt en geobserveerd wordt”. Vanuit professioneel perspectief is het “plaatsen en kaderen” van probleemgedrag vaak een eerste stap in de aanpak ervan.
Voor de wzc van zorgGroep antwerpen staat het welzijn en welbevinden van de bewoner centraal. Als professionals gaan we met de bewoner en diens naaste in trialoog, om samen waar/voor zover mogelijk de meest gewenste zorg en dienstverlening te geven.
“Gedragsproblemen” zijn een vaak voorkomend probleem in het wzc. Ze kunnen te maken hebben met vorderende cognitieve problemen en ten gevolge van hersenziekte (dementie, CVA, …), met persoonlijke of interpersoonlijke/relationele problemen, … Gemeenschappelijk is echter steeds dat zich gedrag voordoet, dat door de omgeving als storend of (potentieel) gevaarlijk voor de bewoner zelf of voor mensen in de onmiddellijke omgeving wordt ervaren. Denk aan gebruik van fysiek of verbaal geweld, auto-agressie, … Het gedrag is van die aard dat de omgeving ervan perpleks staat, erdoor wordt overvallen en niet onmiddellijk weet hoe hiermee om te gaan.
Vanuit onze trialoog-visie kiezen we binnen zGa resoluut voor de term “onbegrepen gedrag”. Daarmee benadrukken we vnl. dat we het gedrag dat de bewoner stelt, niet of onvoldoende begrijpen. En dat oplossingen zullen worden aangereikt vanuit het beter begrijpen van dat “probleemgedrag”. Dat kunnen we door communicatie (“trialoog”), door professionele aanwezigheid en interventie, en door inschakeling van externe hulp wanneer mogelijk/nodig.
Onbegrepen gedrag proberen we te begrijpen vanuit een holistisch perspektief, waarin we medische voorgeschiedenis en klinisch beeld, voorgeschiedenis en levensverhaal, actuele context en gebeurtenissen, samen met waarden, wensen en verwachtingen van de bewoner en diens naasten meenemen. Het kunnen plaatsen van wat gebeurde (bv. als een gevolg van de drukte die op dat moment op de woonkern heerste, of bv. in de context van de toenemende dementie van een bewoner en diens ongerustheid/onrust wanneer hij vermoeid wordt, of bv. tegen de achtergrond van verwaarlozing en partnergeweld in de voorgeschiedenis) helpt ons het gedrag te begrijpen en geeft ons handvatten om met het onbegrepen gedrag om te gaan.
We gaan samen op zoek naar de specifieke uitlokkers van onbegrepen gedrag en de signalen van de spanningsopbouw bij een bewoner. En welke zijn de wenselijke en werkende acties die we kunnen nemen wanneer het onbegrepen gedrag zich manifesteert? Zo kunnen we escalatie vermijden en tijdig interveniëren. Maar meer nog proberen we samen de “achterliggende nood” van de bewoner (behoefte aan rust, angst bij te grote nabijheid van de professional tijdens zorgmomenten, …) te ontdekken en te erkennen. En we zetten aangepaste begeleidingsmethodieken in om daarmee om te gaan.
Voorkómen is beter dan genezen. We zorgen dat elke bewoner zich bij ons thuis, gekend en erkend weet. En we investeren in een woonleefomgeving die aangepast, veilig en uitnodigend is voor elke bewoner.
In team maken we er werk van, onbegrepen gedrag bespreekbaar te stellen, en elkaar te steunen in het professioneel omgaan hiermee. Multidisciplinair overleg en duidelijke rapportage in het woonzorgleefplan zorgt ervoor dat elk teamlid op de hoogte is van de situatie en de afspraken die daarrond werden gemaakt.
Als woonzorgcentrum zorgen we voor de noodzakelijke ondersteuning van de medewerkers, zodat deze professioneel, rustig en zelfzeker om kunnen gaan met situaties met onbegrepen gedrag. Waar nodig zorgen we voor externe ondersteuning van onze teams, bv. via samenwerking met GGZ experts uit de omgeving van het woonzorgcentrum.
online bronnen:
https://www.zorgvoorbeter.nl/thema-s/probleemgedrag
https://www.vilans.nl/actueel/nieuws/grip-op-probleemgedrag-effectief-bij-ouderen
https://www.vilans.nl/actueel/nieuws/probleemgedrag-bij-dementie-probeer-erkende-interventies
https://farmaka.bcfi.be/nl/formularium/211
https://www.trimbos.nl/docs/c3778230-3e07-4e63-817b-0fc918160f9a.pdf
https://www.eckantel.com/show-model/
https://www.dementie.be/ecdcontact/wp-content/uploads/sites/13/2016/06/expertendag-2015-mhg-brochure-ecd.pdf (ikv ouderen met dementie)
https://www.dementie.be/themas/referentiekader/algemeen/ (ikv dementie)